Trên thế giới có khoảng 10.000 giống kiến. Chúng luôn sống xung quanh ta với hình ảnh một cộng đồng chăm chỉ làm việc, kỷ luật cao… và còn nhiều điều lý thú khác về loài kiến chưa mấy ai biết
Cùng điểm những điều lý thú về loài kiến tí hon
 |
| Loài kiến có trí thông minh và sức manh để cho chúng ta học hỏi |
Điều lý thú về loài kiến trong các thử nghiệm khoa học
Nếu bôi một chất tiết ra từ những côn trùng chết lên con kiến khoẻ mạnh thì con kiến này lập tức bị loại khỏi tổ, bởi vì tạo hoá đã đặt trong những cái đầu nhỏ bé đó một chương trình rất chặt chẽ: phải đưa xác chết ra khỏi tổ. Và chúng không hề ngần ngại việc “xác chết” sẽ chống đối…
Theo bà Raisa Matveena, lãnh đạo nhóm nghiên cứu của Viện sinh học Tomsk (Nga), hiện tượng này là bằng chứng cho thấy cộng đồng sinh học của loài kiến mang tính khốc liệt và không nên lý tưởng hoá nó.
Trong một thí nghiệm khác, nhà khoa học Novosimbirsk, đồng nghiệp của các nhà nghiên cứu Tomsk, đã chứng minh được rằng một con kiến có thể nhớ và truyền cho con khác cùng họ đến 8 byte thông tin. Nếu xem tổ kiến như một siêu cơ thể từ hàng trăm nghìn đơn vị cơ sở thì chúng ta sẽ nhận được một cái gì đó giống như chiếc máy tính với bộ nhớ khoảng 1-2 nghìn kilobyte.
Một lần, với mục đích khoa học, các nhà nghiên cứu đã thử tìm cách dạy kiến ra khỏi tổ đúng vào 12 giờ. Để thực hiện điều này, hằng ngày, vào giờ đó họ đặt trước tổ bông có tẩm mật ong, nhưng kiến rất ranh mãnh, thay vì cố gắng đoán đúng thời gian này, chúng cử 2 con kiến trực tại nơi đặt “miếng mồi”. Khi các nhà nghiên cứu đưa thức ăn vào, những con kiến trực vội vã đi “báo cáo” với đồng loại. Và chỉ khi đó, tất cả đàn mới vội vã đi ăn. Sau đó các nhà nghiên cứu bắt giữ những con kiến trực. Nhưng cả bầy không hề nao núng: chúng bắt đầu thay phiên trực 15 phút một lần. Nhóm nghiên cứu vừa kịp “nhốt” những con kiến trực vào trong lọ thì hai con kiến khác xuất hiện. Khi hai con kiến này đi báo có thức ăn, mồi lập tức được cất đi. Đàn kiến kéo ra và không có gì cho chúng cả. Chúng đã tỏ rõ thái độ: lúc đầu tất cả ra “biểu tình” và sau đó, 3 ngày liền không xuất hiện. Chỉ khi thức ăn được đặt ngay tại lối vào, chúng mới có mặt. Có cảm giác là không phải các nhà nghiên cứu làm thí nghiệm với kiến, mà là chính chúng đang thử nghiệm với họ.
Còn một thử nghiệm “không thành công” nữa là ý định chuyển tổ kiến đến nơi tiện lợi hơn cho nghiên cứu. Các nhà khoa học đã lựa chọn một địa điểm lý tưởng theo quan điểm của họ. Tổ kiến được chuyển đến đó cùng với vật liệu xây dựng. Đàn kiến đã tổ chức một cuộc họp chung. Có vẻ như một số con kiến đòi phải chuyển đi, còn những con khác lại cho rằng cần ở lại. Đến sáng sớm, những con theo chiều hướng chuyển đi đã thu xếp nhộng và ấu trùng để rời tổ. Cuối cùng, cả đàn đều đi theo chúng.
Một điều kỳ lạ nữa là trong tổ kiến có đến triệu con cùng sống mà không có con nào bị đói rét. Trong điều kiện bình thường (tức là không có lũ lụt, cháy hoặc các thảm họa khác), cả tổ sẽ không bao giờ biết đến xung đột hay chấn động nào. Có vẻ như những con vật bé nhỏ đó còn tổ chức xã hội tốt hơn con người.
Kiến làm món ăn khoái khẩu.
Một hãng chuyên kinh doanh thức ăn nhập từ nước ngoài cho biết sẽ bán nửa tấn kiến Colombia lớn có bụng to – được nuôi rất nhiều trong các nghĩa trang – sang các nước châu Âu, Úc và Hoa Kỳ để làm món ăn phục vụ thực khách có nhu cầu dùng món lạ miệng tại đây sau khi món ăn kiến nướng trở nên phổ biến tại Anh. Hãng Edible Limited, cơ quan nhập món kiến trên, đã bổ sung vào catalogue chuyên sưu tầm các món lạ lùng nhất trên đời cho những người sành ăn các món “độc nhất vô nhị” của mình món mới thứ ba có tên: “Kiến nướng khổng lồ” (Giant Toasted Ants) sau hai món “Dế bọc sô-cô-la” (Chocolate covered crickets) và “Bọ cạp xào khoai tây” (Scorpion potatoes).
Kiến làm thú nuôi trong nhà
Những con kiến với số lượng ước tính lên đến hàng ngàn con hiện đang được “nuôi nấng và chăm sóc” cẩn thận tại hầu hết các căn hộ ở khắp nước Đức. Chúng được xem như là một vật nuôi cưng (pets) mới – một thú chơi mới nhất đang thu hút sự say mê của người dân nước này.
Người dân không còn ngần ngại chịu chi hàng trăm euro để mua một bồn nuôi kiến bằng nhựa trong lớn bằng cả một cái bàn uống cafe, bên trong là cả một “vương quốc” kiến gồm một con kiến chúa và hàng trăm con kiến thợ đem về nhà nuôi. Mọi người đang nhận thấy rằng những con vật nuôi cưng không nhất thiết phải là những con cún con, những con mèo con hay những con cá cảnh có màu sắc sặc sỡ. Kiến dễ nuôi, dễ chăm sóc hơn những loài trên rất nhiều. Chẳng hạn, chúng đâu có ăn gì nhiều đâu, chỉ ăn những mẩu thức ăn thừa thải vụn vặt rơi rớt của con người; chúng không có bốc mùi; chúng cũng đâu có làm ồn ào gây huyên náo để bạn phải bực mình; chúng sống rất lâu đến 30 năm và là loài rất sạch sẽ đến khó tính và – trên hết cả – chúng là loài vật rất đáng yêu và có sức lôi cuốn đặc biệt.
Đàn kiến khổng lổ tấn công nước Úc
Một đàn kiến khổng lồ không thuộc giống kiến bản địa tiến theo đoàn trải dài hơn 100 km (62 dặm), điều chưa bao giờ được thấy trước đây, đã được phát hiện tại thành phố Melbourne, nước Úc. Sự xuất hiện bất thường của rất nhiều con kiến lạ mặt kéo theo sự đe dọa đến sự tồn tại của các giống sinh vật khác đang sinh sống trong thành phố. Những con kiến trên, theo xác định ban đầu được nhập khẩu từ Argentina, được xếp là 1 trong 100 loài sinh vật có mức độ xâm lấn thực địa nhanh có hại nhất thế giới. Mặc dù, ban đầu chúng chỉ tồn tại theo từng nhóm nhỏ bình thường giống như những loài kiến thông thường khác tại nước của chúng, Argentina, thế nhưng khi xâm nhập vào nước Úc, những đàn kiến với số lượng nhỏ này dần dần sáp nhập lại với nhau thành một đàn kiến khổng lồ hàng triệu triệu con, kéo đàn đi theo hàng trải dài hơn 100 km. Các chuyên gia môi trường sợ rằng sự xâm lấn của đàn kiến đông đảo này đe dọa đến sự da dạng sinh học (biodiversity) nhiều loài khác trong khu vực. Được biết loài kiến Argentina này không có hại cho con người nhưng vô cùng nguy hiểm đối với lài kiến bản địa, các loài thực vật và nhiều loài côn trùng khác…
Kiến trắng gặm nhấm quần thể danh lam cổ ở Trung Quốc
Loài kiến trắng là loài côn trùng rất thích gặm “ăn” gỗ, đặc biệt là gỗ càng nhiều tuổi chúng càng thích. Và quần thể kiến trúc cổ tại Xian, Trung Quốc với các tòa nhà, chùa… đều được làm bằng gỗ hơn 1.400 năm tuổi đã bị loài kiến trắng tấn công mãnh liệt, gặm phá dần dần gây ra hậu quả nghiêm trọng có thể hư hỏng nặng bất cứ lúc nào. Loài kiến trắng đang đe dọa quần thể kiến trúc cổ 2.000 năm tuổi ở Xian, Trung Quốc. Cụ thể, quần thể 18 nhà đang trong tình trạng nguy hiểm, trong đó đặc biệt có 2 nơi đang bị kiến trắng nặng nhất là Bảo tàng Beilin được xây dựng trong suốt triều vua Tang (618-907) và chùa cổ Dayan có cùng niên đại. Được biết, Xian, một trong những thành phố nổi tiếng nhất của Trung Quốc, từng là thủ đô trong lich sử suốt 13 triều vua Trung Hoa. Thành phố còn được mọi người biết nhiều bởi là nơi trú ngụ của Đội quân bằng đất nung nổi tiếng với hàng ngàn chiến binh được tạc giống y như thật được tìm thấy trong ngôi mộ của vị vua đầu tiên của Trung Hoa Qin Shihuang (Tần Thủy Hoàng).
Sau cùng, các chuyên gia ở Tomsk đã giải đáp được câu hỏi kiến định hướng trong đêm như thế nào? Mặc dù cả ở Đức và Phần Lan người ta cũng có những cuộc nghiên cứu tương tự, nhưng chính ở Tomsk lần đầu tiên người ta đã chứng minh được rằng kiến không hề có “thiết bị nhìn đêm bí mật” đặc biệt nào, mà chúng định hướng hoàn toàn theo các bụi cây ở quanh chúng.
